Droge start voorjaar 2025
Twee jaar lang sneuvelde het ene na het andere neerslagrecord. Kelders stonden onder water, agrariërs konden hun akker niet op en een wandeling in het bos eindigde met natte schoenen. Maar de afgelopen twee maanden is het droog. Er viel slechts 25% van het gemiddelde. En de gevolgen daarvan zien we als waterschap terug. Want als er teveel water is, voeren we het af via onze stuwen en gemalen. Maar als er te weinig water is, kunnen we het niet zomaar overal aanvoeren.
De afgelopen jaren waren we bezig om het water zo snel mogelijk af te voeren. Dit om wateroverlast waar mogelijk te voorkomen. Maar de huidige weersomstandigheden vragen om een andere aanpak. Zo zijn we al enkele weken bezig om zo veel mogelijk water vast te houden in sloten en beken. Dit doen we onder andere door stuwen zo hoog mogelijk in te stellen. Op die manier verliezen we zo weinig mogelijk water.
Waar is het water uit de natte jaren?
De mogelijkheden voor opslaan van water zijn beperkt. Het overgrote deel stroomt via sloten en beken uiteindelijk de zee in. Daarom geven de extreem natte jaren geen enkele zekerheid om drogere perioden op te kunnen vangen.
De beperkte opslagcapaciteit van water geeft de zwakte van het huidige watersysteem aan. We moeten met elkaar naar een watersysteem toe werken dat in natte periodes het water kan opslaan. Dit water kan dan benut worden in tijden van droogte.
Grondwaterstanden
De hoogte van het grondwater hangt af van het weer. Als het regent, stijgt het grondwater. In droge periodes zakt het juist.
Vooral in het voorjaar verandert de grondwaterstand sneller. Dat komt omdat planten en bomen dan gaan groeien en water uit de grond halen. Als er geen regen valt om het grondwater aan te vullen, daalt het niveau sneller.
Elk jaar op 1 april besluiten de Brabantse waterschappen of grasland vanaf dat moment beregend mag worden met grondwater. Zij kijken hiervoor naar de actuele grondwaterstanden. Wanneer het merendeel van de meetpunten in deelgebieden op 1 april rood kleuren kan er een gedeeltelijk verbod ingesteld worden.
Wat is de verwachting voor de komende weken?
De komende twee weken blijft waarschijnlijk grotendeels droog, op een enkele regenbui na. Als dit klopt, zal het waterpeil verder dalen en zal het grondwater blijven zakken. Hoe snel dit gebeurt, hangt af van regenval en verdamping. Omdat bomen nog geen bladeren hebben, verdampt er nu weinig water via planten. Zodra de natuur begint te groeien en bloeien, neemt de verdamping toe. Zonnig weer en een droge oostenwind kan dit proces zelfs versnellen.
Na een periode van twintig maanden met veel neerslag, staan we nu op een kantelpunt naar drogere omstandigheden. Daar moeten we rekening mee houden.