Project PHA2USE wint Europese prijs voor duurzame innovaties

Hoe wordt het gemaakt?

Het geheim van de natuurlijke plasticvervanger zit in het slib, het restproduct van de zuivering van huishoudelijk afvalwater. Dat slib bestaat voor het overgrote deel uit bacteriën. In een speciale proeffabriek in Dordrecht krijgen de bacteriën extra voedingsstoffen toegediend. Daardoor produceren ze extra van de stof polyhydroxyalkanoaat (PHA). Die stof vormt de basis voor deze natuurlijke plasticvervanger.

Wat zijn de voordelen?

Bedrijven kunnen dit product gebruiken voor toepassingen waar nu plastic voor wordt gebruikt die vervaardigd is uit fossiele brandstoffen (fossiele plastics). Het materiaal heeft de voordelen van plastic maar niet de nadelen. Het is licht en goed in vorm te brengen. Het is verwerkbaar als plastic én volledig biologisch afbreekbaar. Dit materiaal heeft een snelle afbreektijd onder natuurlijke omstandigheden. Binnen een jaar is het in de bodem afgebroken. Fossiele plastics doen daar honderden jaren over en zorgen in de tussentijd voor schadelijke vervuiling met microplastics. Een ander voordeel is dat de plasticvervanger wordt gemaakt uit organische reststromen. In dit geval uit bacteriën die vrijkomen bij het zuiveringsproces. De bacteriën concurreren niet met andere grondstoffen die voor de productie van andersoortige bioplastics worden gebruikt. Die grondstoffen, zoals suikers uit mais of palmolie, zijn namelijk vaak belangrijk voor de voedselproductie. 

Wat zijn de mogelijke toepassingen?

De eerste kilo’s Caleyda zijn overhandigd aan het bedrijf Maan Group. Dat bedrijf maakt er afbreekbare plantenpotjes van (growcoons) en test die in de teelt van gewassen. Jaarlijks stoppen kwekers honderden miljoenen potjes in de grond. De toepassing van Caleyda kan milieuwinst opleveren omdat de ‘growcoons’ volledig circulair zijn en zo het fossiele plastic vervangen. Twee andere producenten proberen de natuurlijke plasticvervanger ook uit. De samenwerkingspartners zien legio mogelijkheden voor de toekomst. Van schoenzolen tot landbouwplastic. Maar ook voor toepassing in bouwmaterialen zoals zelfhelend beton in tunnels en kelders.

Samenwerking van overheden, kennisinstituten en bedrijven 

Waterschap Brabantse Delta is initiatiefnemer van het onderzoek naar de productie van deze plasticvervanger. Het product Caleyda wordt verder ontwikkeld door een samenwerkingsverband van de collega-waterschappen De Dommel, Hollandse Delta, Scheldestromen en Fryslân. En met de kennisinstituten en bedrijven: kenniscentrum Stowa, technologiebedrijf Paques Biomaterials, duurzaam energie- en afvalbedrijf HVC, Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) en AquaMinerals. TU Delft en Wetsus (kenniscentrum voor duurzame watertechnologie) steunen het initiatief met verdere kennisontwikkeling.

Niels Mureau, dagelijks bestuurslid waterschap Brabantse Delta: “Deze Europese prijs is een fantastische waardering voor de innovaties in de publieke sector, die nodig zijn om onze doelstellingen op het gebied van klimaat en duurzaamheid te halen. Daar werken we als waterschappen en kennisinstellingen al intensief aan met de Energie- en Grondstoffenfabriek. Tegelijkertijd is het een compliment voor iedereen die met veel enthousiasme werkt aan het verder ontwikkelen en in de markt zetten van deze natuurlijke plasticvervanger. Dat vraagt doorzettingsvermogen en bestuurlijke daadkracht. Ik ben ontzettend blij met deze Europese prijs, die voelt als een steun in de rug voor het vervolgtraject.”

Circulariteit en klimaat

De partners zijn er trots op dat dit product bijdraagt aan de kennisontwikkeling over grondstoffen uit afvalwater. En niet onbelangrijk; Caleyda past in het realiseren van de doelstellingen op het gebied van circulariteit en klimaat.